Korte berichtjes over weer en klimaat.

Van 8 juni 2023 t/m 21 juni 2023 had de regio Eindhoven te maken met een hittegolf. Dat was de 39e lokale hittegolf sinds 1950.
Een hittegolf begin juni lijkt erg vroeg maar dat is het niet.
Van de 39 hittegolven sinds 1950 zijn er 12 uit een juni-maand.
In het tabelletje hiernaast heb ik de laatste 10  lokale hittegolven van juni gezet.  Duidelijk is dat hittegolf 7 uit 1976 de meeste warmte had en dat nr. 30 uit 2015 de hoogste in temperatuur was. 


9 maart 2014 was een prachtige voorjaarsdag.
In Eindhoven werd het max. 21,1 gr. en daarmee was 9 maart de vroegste datum waarop een warme dag in Eindhoven is voorgekomen.
Er was die dag heel veel zon en maar weinig wind. In de nacht/vroege morgen had het in Eindhoven nog iets gevroren maar daarna werd het schitterend weer.
Ook elders in Nederland was het die dag fantastisch weer. Ik geef hier de weercijfers van die dag voor Eindhoven , De Bilt  en Maastricht .  (bron KNMI)

Eindhoven De Bilt Maastricht
maximum 21,1 gr. 19,5 gr. 21,9 gr.
minimum -0,4 gr. 4,1 gr. 2,1 gr.
zonuren 10,5 = 92% 10,3 = 91% 10,5 = 92%
regen geen geen geen
gem. wind 2,7 m /sec. 2 Bft. 3,6 m /sec. 3 Bft. 2,8 m / sec. 2 Bft.
max.windstoot 36 km/uur 32 km/uur 25 km/uur

Donderdag 12 januari 2023 was een bijzondere dag. Het stormde en regende vrijwel de hele dag. In de regio Eindhoven zijn op deze dag meerdere records gebroken. Het regende dus niet alleen water maar ook records!
Regionaal dag/datum record.    Minimum in de nacht  8,3 graden, Oude record was van 12 januari 1976 en bedroeg  8,2 graden.
Januari record regio Eindhoven .  20 uur regen. Oude record was van 19 januari 2004 en bedroeg 19,8 uur.
Januari record regio Eindhoven.   27,1 mm. Oude record was van 29 januari 1995 en bedroeg 24,0 mm.

Deze beide januari records zijn natuurlijk ook dag/datum records voor 12 januari.


In 2022 heeft de zon in Eindhoven 2170 uur geschenen. Dat is record-veel! Nog nooit heeft Eindhoven zoveel zonuren gehad. T.o.v. 1981 is dat bijna 80% meer.
Wat zijn de gevolgen van zoveel uren meer zon?  Het oude zonrecord is uit 2003 met 2099 uur, dat is nu dus met 71 uur verbeterd.
Meer over Eindhoven en de zon onder deze link.  https://dse.nl/weerhistorie-december-2022-en-het-jaaroverzicht-2022-in-de-regio-eindhoven/  



2022 is nog niet voorbij maar het is nu al te zien dat dit jaar alle zonrecords gaat breken. Vooral de maanden maart en augustus waren extreem zonnig met resp. 249,5 en 276,1 uur zon (Eindhoven). Het jaar 2022 gaat waarschijnlijk uitkomen op een aantal zonuren dat zal liggen tussen de 2130  en 2170 uur (Eindhoven). Dat betekent een absoluut zon-record en een aantal zonuren dat rond de Middellandse zee niet misstaat. De oorzaak van deze zonrecords moet vlg het tijdschrift "Het Weer" gezocht worden in het vaker voorkomen van hogedrukgebieden, schonere lucht en minder bewolking.
Meer zon heeft ook zijn nadelen, zoals hogere  temperaturen en grotere droogte. 


Is een zomerse dag (25 graden) in november nog mogelijk?
Om deze vraag te beantwoorden heb ik mijn archief even geraadpleegd.
 
Eindhoven heeft in zijn weergeschiedenis nog nooit een zomerse dag gehad in november. Zelfs warme dagen
(20 graden) komen maar zelden voor. Om precies te zijn 3 maal is in november in Eindhoven een warme dag voorgevallen, nl:
7 november 1955     20,1.
1 november 2014     20,6 .
2 november 2020     20,2 graden
Na 7 november kent Eindhoven geen warme dagen.

De zomer van 2022 was zeer droog en zonnig.
Er is duidelijk een samenhang tussen de droogte en de zonneschijn. Sinds de jaren '90 neemt de hoeveelheid zonneschijn toe. Toename van de zon-uren heeft als gevolg hogere temperaturen en meer verdamping en dus toename van de droogte. Vlg. "Het Weer" is de toename van de zonnestraling, in de zomer,  ca. 3% per 10 jaar. In de lente zou dat ca. 5% zijn.
De zonnestraling neemt in vrijwel geheel Europa toe. Oorzaken zijn een afname van de bewolking en meer hogedrukgebieden.
Ook de schonere lucht kan een oorzaak van de straling-toename zijn. Of de toename van het aantal hogedrukgebieden een gevolg is van de klimaatopwarming is nog niet geheel duidelijk maar het zou best kunnen. 


 

Dit kleine tabelletje hiernaast is een stukje van 8 tabellen die gezamenlijk 74 Eindhovense zomers met elkaar vergelijken.
Het gehele vergelijk staat onder deze link. Neem een kijkje!
   



 

 

 

Op 7 augustus 2022 begon in Eindhoven weer een hittegolf.
Dat is de 38e regionale hittegolf voor de regio Eindhoven.
De eerste regionale hittegolf was in 1950.
Voor 1950 zijn er niet voldoende metingen gedaan om te kunnen bepalen of er hittegolven zijn geweest.
In 2021 hadden we geen enkele hittegolf maar in 2020 hadden we er 2. In 2019 hadden we zelfs 3 hittegolven  een in juni, een in juli en een in augustus. Mooi verdeeld dus!


Op eerste Pinksterdag 2022  (5 juni) regende het veel, hard en lang in Eindhoven. Totaal viel er 48,3 mm in 9 uur en 6 minuten. Dat is een neerslagrecord voor de regio Eindhoven,.
Het oude record was van 13 juni 2016, toen viel er 41,5 mm in
10 uur.


Veel storm i.p.v. een echte winter.

Ook in 2022 kunnen we de winter wel vergeten.  
Het wil niet echt winteren en daarvoor in de plaats hebben we wind, regen, hagel en zelfs onweer gekregen.
Vooral de wind is opvallend. We hebben 4 stormen achter de rug. Op 31 januari hadden we te maken met storm Corrie om vervolgens vanaf 18 februari 3 stormen achter elkaar te krijgen.
3 Stormen die elkaar opvolgen in een tijdsbestek van 5 dagen is zeer uitzonderlijk De 3 stormen (Dudley, Eunice en Franklin) bezorgden ons veel ellende en gingen vrijwel zonder pauze in elkaar over. Vooral storm Eunice had geen medelijden met ons en veroorzaakte veel schade. Ook veel bomen vielen om en omdat het  veel regende vielen bij Franklin, als gevolg van de modderige bodem, opnieuw  bomen om.
Wat natuurlijk niet onvermeld mag blijven is dat er ook 4 doden zijn gevallen.  In Eindhoven zijn we er redelijk goed vanaf gekomen maar aan de kust kan niet iedereen dat zeggen.
Heel opvallen is wel dat de hardste windstoot van Eunice  (>140km/uur) in het midden van het land en dus niet aan de kust is gemeten . Eunice is een van de zwaarste stormen die ons land ooit geteisterd hebben!



De laagste temperatuur in Eindhoven is -21,7 graden. Dit temperatuurrecord werd bereikt in de nacht van 12 op 13 januari 1968. Rond 03:00 uur in de nacht werd deze temperatuur bereikt, boven een sneeuwdek van ca. 8cm. Hierna steeg de temperatuur weer maar bleef de hele verdere dag van 13 januari onder nul.  De maximum temperatuur die dag was -3,5 graden. Nooit eerder of later bereikte Eindhoven een lagere temperatuur en -21,7 is dus het regionaal Eindhovens temperatuur record. Op 16 februari 1956 was de minimum temperatuur in Eindhoven -21,6 graden. Dat komt dus dicht in de buurt van de -21,7 van 13 januari 1968. 


Top 10 uren zonneschijn regio Eindhoven.

 1.   29 juni 1993        16 uur en 12 minuten (regionaal record)
 2.   30 juni 1993        15 uur en 30 minuten
 3.     1 juli 1993          15 uur en 30 minuten
 4.   24 juni 1994        15 uur en 30 minuten
 5.   17 juni 2000        15 uur en 30 minuten
 6.   19 juni 2005        15 uur en 30 minuten
 7.     7 juli 2013          15 uur en 30 minuten
 8.   11 juni 2006        15 uur en 24 minuten
 9.      3 juni 2010       15 uur en 24 minuten
10.     4 juni 2010       15 uur en 24 minuten


De grootste natuurramp van de 18e eeuw is de "Kerstvloed" van 1717. In de nacht van 24 op 25 december zorgt een heftige storm, samen met een stormvloed en hoogwater in de rivieren voor een verschrikkelijke ramp in Noord-Nederland en Duitsland.  Minstens 300 km aan zeedijken spoelen weg en het zeewater dringt ver het land binnen. In Friesland komen 150 mensen om het leven en in Groningen bijna 3000. In Duitsland tussen de Eems en Elbe is de ramp nog groter. In die streek  verdrinken 8000 mensen!  In de stad Emden zorgt het water voor een enorme  ravage. Ook in Hamburg lopen delen van de stad onder. Totaal komen hier 13.300 mensen en ruim 100.000 stuks vee om het leven.
ref." Jan Buisman  in  Extreem weer".



Veel mensen kijken uit naar een Witte Kerst.
De laatste 10 jaar hebben we geen witte kerst meer gehad.
Het wordt dus weer eens tijd.
Landelijk hebben we sinds 1901 slechts 8 maal een echte witte kerst gehad. De regio Eindhoven moet het doen met 12 maal.
Bekijk in dit overzicht hoe vaak en wanneer een witte kerst is voorgevallen.



Chaotische vrijdag.

Op vrijdag 25 november 2005 werd Nederland getroffen door een ongekende sneeuwstorm. Vooral in het midden en oosten van het land gaf de sneeuw (en storm) enorme problemen.
In Gelderland viel er , in een middag, 30-40 cm sneeuw.
Totaal stond er in de avondspits 800 km file. De langste file was 91 km. 
Sommige mensen moesten in de file , in hun auto, overnachten!

In de Bilt was deze vrijdag de donkerste dag ooit.

(slechts 7 j / cm2 straling)


 

Op 5 december 1952 wordt Londen getroffen door een mist/smog-ramp.
Nu was mist in het Londen van de 20e eeuw een vaak voorkomend fenomeen maar zo erg als in 1952 was het nooit geweest. De mist was zo dik dat voetgangers hun eigen voeten niet meer konden zien!
Heel Londen kwam tot stilstand. Het openbaar vervoer stopte, alleen de metro  reed nog af en toe. Ambulances konden de ziekenhuizen niet meer vinden en de Brandweer kon niet uitrukken.
Er voltrok zich  een ramp van gigantische proporties. 
In de eerste dagen vonden 4000 mensen de dood door luchtweg problemen. Een schatting is dat uiteindelijk 12.000 mensen  zijn overleden als gevolg van deze mist-ramp.
De oorzaak van deze extreme mist moet gezocht worden in vervuiling door de industrie, als gevolg van het verbranden van steenkool en een zeer hoge luchtdruk (anticycloon). Deze hogere lucht lag als een deksel op de lagere luchtlagen waardoor de mist en smog niet weg konden.
Het duurde tot 9 december voordat de mist wegtrok  en het leven van de mensen weer zijn gang kon gaan. 


 

De klimaattop in Glasgow is voorbij en het is voor het eerst in de geschiedenis, dat 197 landen het met elkaar eens zijn dat ”het klimaat warmer wordt en de oorzaak daarvan vrnl. de broeikasgassen zijn. De toename van deze broeikasgassen in de atmosfeer zijn een gevolg van menselijk handelen.”
De temperatuur toename is op dit moment al 1,1 °C en in een eerdere klimaattop (Parijs) was afgesproken dat 1,5 graad wel de limiet is. We zijn hard op weg naar deze 1,5 graden .

Hoe is het met de klimaatverandering in de regio Eindhoven?

Zie hiervoor tekst en tabel op: Klimaatverandering Eindhoven 

en/of  DSE-site



Op 9 november 1800 hebben de Nederlanders en de Belgen te maken met een zware storm. De storm trekt over Nederland van zuid naar noord. Het Stadsarchief Leuven heeft een tijdschrift (Biekorf) waarin een verslag staat van deze storm. "Een Alderschrikkelickste Wynd-Tempeest"In Brussel loopt de stad gedeeltelijk onder en "vele Menschen deerlijk gekwetst". Ook Antwerpen stond gedeeltelijk onder water.In Nederland zijn ook slachtoffers te betreuren, bv. in Amsterdam. Op de Heerengracht wordt een arreslee verpletterd onder een vallende schoorsteen. Beide inzittenden waren op slag dood. Die slachtoffers waren Pieter Kantelaar en zijn vrouw Johanna Elisabeth van den Broeke.Vele jaren lang is er gediscussieerd en zijn er gerechtelijke processen gevoerd over wie van de twee het eerste dood was. Dit in verband met de erfenis. De kranten uit 1800/1804 smulden van deze zaak. 



Op 6 juni 1998 werd het midden van het land verrast door forse buien met enorme hagelstenen. Men heeft hagelstenen gevonden die bijna 10 cm groot waren.
Het centrum van het historisch stadje Elburg werd zwaar getroffen. Vrijwel alle huizen waren beschadigd en de straten lagen na de bui(en) bezaaid met gebroken glas en kapotte dakpannen. Reparatie was nog niet zo eenvoudig omdat bv. de dakpannen vaak antiek waren.
Uit onderzoek is gebleken dat de hagel van 6 juni 1998 in de streek tussen Zeewolde en Elburg de grootste hagelstenen uit de 20e eeuw moeten zijn geweest!



 

Vanaf windkracht 12 spreken we van een orkaan. De enige keer dat een Nederlands weerstation een orkaan heeft gemeld was op 7 september 1944. Het weerstation Vlissingen had tussen 17:00 en 18:00 uur te maken met een orkaan en deze zeer zware storm is de boeken in gegaan als de zwaarste storm van de 20 eeuw en tevens als de eerste en enige orkaan in Nederland. Het is opvallend hoe weinig er over deze storm is gepubliceerd. De kranten hadden het op hun pagina's druk met de 2de wereld oorlog en de bevrijding en slechts weinigen hadden het over deze superstorm.


Op zondag 11 augustus 1968 had Hoogerheide (Woensdrecht), tijdens een heftig onweer te maken met een "wolkbreuk" die voor veel schade zorgde. Straten werden rivieren en kelders liepen onder. Een enkele straat spoelde gewoon weg en er ontstonden gaten van meer dan een meter diep in het wegdek. 
Wolkbreuken zijn een in Nederland een redelijk veel voorkomend natuurverschijnsel. De definitie van "wolkbreuk" is dat er binnen een uur minstens 25 mm regen moet zijn gevallen, binnen een gebied van 6 km2.
Het KNMI heeft enige jaren geleden een onderzoek gedaan naar deze wolkbreuken. Voor dit onderzoek zijn 1 miljoen radarbeelden geanalyseerd. Het blijkt dat in de periode 2006-2015 wolkbreuken vaak voorkomen op volkomen willekeurige plaatsen. (random). 


 

In het jaar 1486, om precies te zijn op palmzondag 19 maart, stond Eindhoven in brand. Het toen nog kleine stadje werd geheel verwoest. Slechts 6 kleine huisjes buiten het centrum bleven bespaard. Volgens "wikipedia" was Eindhoven in oorlog met de "Geldersen" en dat zou wel eens de oorzaak van deze alles verwoestende brand zijn geweest. Ook de "Oude Sint Catharina kerk" werd bij deze brand verwoest.


Op 13 en 14 juli 2021 is Limburg getroffen door een overstromingsramp.
Door aanhoudende en intense regenval werd de rivier de Geul een woeste,-alles vernietigende waterstroom, die Valkenburg overstroomde.
Valkenburg werd rampgebied. Evacuatie en reddingsacties kwamen snel opgang maar konden niet verhinderen dat velen hun huizen zagen onderlopen en beschadigen. Gelukkig waren er geen doden te betreuren maar de schade in Valkenburg wordt geschat op ruim 400 miljoen Euro's. Verder Limburg in vonden ook veel overstromingen plaats. O.a. het stadje Meerssen moest ontruimd worden en voor een stad als Venlo werd het ergste gevreesd. De Maas bereikte haar hoogste stand, sinds de metingen in 1911 zijn begonnen. De ramp beperkte zich niet alleen tot Limburg maar ook in België en Duitsland overstroomden rivieren als de Ahr, de Roer en de Ourthe vele stadjes en dorpen. In deze landen was niet alleen  de schade enorm groot maar er vielen ook vele dodelijke slachtoffers. In België zijn waarschijnlijk meer dan 23 doden en in het zwaar getroffen Duitsland hebben meer dan 100 mensen het niet overleefd.  
De dijken van de Maas hebben het gehouden en dankzij het project "Geef de Maas de ruimte" is de waterstand controleerbaar gebleven. Dankzij dit project is bv. Venlo door het oog van de naald geglipt. 
Hoe heeft dit kunnen gebeuren?  Er loopt nu een onderzoek naar een eventueel direct verband met de opwarming van het klimaat. Officieel is dit verband nog niet aangetoond maar ik denk dat, dit verband er wel is en binnenkort door de wetenschap zal worden aangetoond.


In de nacht van 20 op 21 februari1907, het stoomschip "Berlin" vergaat voor de Nederlandse kust. Tijdens een forse storm probeert de Berlin de Nieuwe Waterweg op te varen. Door de wind en de zware golfslag wordt het schip uit koers geslagen en beland tegen de kop van de Noorderpier.
Na enige tijd breekt het schip door midden en het voorste deel verdwijnt met man en muis in de diepe vaargeul van de Waterweg. Bij de reddingsactie worden veel fouten gemaakt. Uiteindelijk kost deze scheepsramp het leven aan 100 mensen. De Berlin was de veerboot van en naar Engeland. Tijdens de reddingsactie heeft ZKH Prins Hendrik de leiding in een der reddingsschepen op zich genomen! 

d.i. niet de veerboot "Berlin"


 

Op 10 augustus 1925 is het in het hele land noodweer.  Borculo wordt gedeeltelijk verwoest door de "Cycloon van Borculo". Er vielen daar 3  doden en 80 gewonden. Ook viel er in korte tijd 17,5 mm regen. In een brede strook, grofweg van Uden tot Denekamp trekt het noodweer over het land. In deze strook vielen vooral boerderijen ten prooi aan de wind. Verder in Brabant zijn er schademeldingen uit o.a. Graspeel, Zeeland, Grave, Heumen en Malden. 
Ook in Noord-Duitsland waren er schademeldingen.


 

Op 18 juni 2021 trekken felle onweersbuien over het land. Hier en daar wordt zelfs een mini-tornado waargenomen. In Leersum veel schade en sommige huizen zijn onbewoonbaar. Op de Utrechtse Heuvelrug wordt een bos met de grond gelijk gemaakt door waarschijnlijk een heftige "Valwind". Ook waaien er 4 hoogspanningsmasten om. Ze knakken alsof het luciferhoutjes zijn!
Eindhoven kreeg het zwaar te verduren tussen 3 en 4 uur in de morgen. Er viel toen 16,8 mm neerslag in 42 minuten. Ook waren er windstoten tot 54 km/uur.
In Utrecht lag het zwaartepunt in de middag tussen 16 en 17 uur.


 

 

Op 23 juni 2016  werd Eindhoven en omgeving getroffen door heftig noodweer. Er vielen hagelstenen bijna zo groot als tennisballen. In Luyksgestel , grote schade aan de daken van vele huizen. Ook auto's komen onder de deuken te zitten als gevolg van de ijsballen. Totaal krijgen de verzekeringen meer dan 100.000 schademeldingen voor een verzekerd bedrag van ruim 675 miljoen Euro.


 

Op 23 augustus 1944 is in Warnsveld (Zutphen) een temperatuur gemeten van 38,6 graden. Dit was meteen het warmterecord voor Nederland. Vele jaren hebben we getwijfeld of die 38,6 wel goed gemeten was want het lukte gedurende vele jaren niet om er maar bij in de buurt te komen. Het record heeft dan ook 75 jaar stand gehouden en werd pas op 24 juli 2019 gebroken. Op die dag werd het in Eindhoven 39,3 graden en dat was dus het nieuwe nationale warmterecord.  Echter dit record heeft slechts een dag standgehouden want het werd de volgende dag alweer gebroken door Gilze Rijen waar het in de middag van 25 juli 2019   40,7 graden werd.  Hoe lang houdt dit record stand?


Volgende week zitten we in de IJsheiligen "De ijsheiligen zijn van 11 mei t/m 14 mei. De ijsheiligen waren in de oude volksweerkunde verbonden met het einde van de nachtvorst. Na de ijsheiligen konden vorstgevoelige gewassen geplant worden zonder schade door nachtvorst. Ook heden ten dagen wordt deze ijkdatum nog steeds gebruikt als datum voor het veilig kunnen planten van vorstgevoelige voorjaarsplantjes.
Klopt deze honderden jaren oude weer-wijsheid nog steeds?
Ik ben het eens nagegaan voor de laatste 10 jaar voor de regio Eindhoven.
Op 12 mei 2020 (St. Pancratius) vroor het in de nacht -0,7 gr.
Op 13 mei 2012 (St .Servatius) vroor het in de nacht -0,2 gr.
Verder in deze periode van 10 jaar geen vorst.
Er is echter ook nog zoiets als vorst aan de grond. Dat wordt op 10 cm hoogte gemeten. Normale vorstmetingen zijn op 1,5 meter hoogte. Op 10 cm is er veel vaker vorst tijdens de ijsheiligen.

In 2020 en 2012 was er alle nachten vorst aan de grond .
In 2019 was er vorst aan de grond op zowel de 13de als ook op de 14de. In de overige jaren kwam vorst aan de grond ook incidenteel voor.
Alleen in 2017, 2016 en 2013 hadden we in deze periode geen grondvorst.
De vraag is klopt het oude gezegde over de ijsheiligen nog?
Beantwoord deze vraag eens rekening houdend met het bovenstaande!


 

Op 2 mei 1979 wordt heel West Europa geteisterd door sneeuw, regen en storm. Hoek van Holland windkracht 9, Eindhoven windkracht 7 met windstoten tot 83 km/uur. In België vallen gewonden in het verkeer vanwege de harde windstoten. In Noordrijn-Westfalen windstoten tot 140 km/uur. In het Sauerland valt alle verkeer volkomen stil als gevolg van gladheid en sneeuw. In Engeland valt 5 cm sneeuw. In Frankrijk overal sneeuw behalve aan de Middellandse zee.



Door de late en relatief zware nachtvorst, van april 2021, zijn in Frankrijk de wijnboeren in problemen gekomen.  Aanvankelijk leek de vorst zich te beperken tot de noordelijke wijngaarden maar verleden week waren ook de zuidelijke wijngaarden aan de beurt. Op sommige plaatsen is de druiventeelt totaal vernietigd, op andere plaatsen wat minder.
De oogst zal straks in het najaar niet veel opleveren en als er toch nog iets geoogst kan worden dan zal de wijn hiervan gemaakt uiterst matig zijn. Een ramp voor de Franse wijnboeren.


 

Het is voorjaar 2021, de tulpen staan al in bloei maar het weer lijkt niet erg op voorjaarsweer. Lente 2021 is sterk wisselvallig en af en toe uitzonderlijk. Ik registreer alleen al voor de eerste week van April:
1 warmterecord, 1 kouderecord en 1 pak sneeuw.
31 maart 2021 maximum temperatuur overdag 25,3 graden- warmterec.
6 april 2021 maximum temperatuur overdag 4,6 graden- kouderec.
7 april in de vroege morgen, een pak sneeuw van enkele cm's. 

Alle genoemde cijfers hebben betrekking op de regio Eindhoven.
zie ook: https://dse.nl/weerhistorie-lente-of-winter/  voor meer info.


 

WMO heeft een temperatuur van -69,6 ° C (-93,3 ° F) bij een automatisch weerstation in Groenland op 22 december 1991 erkend als de laagste temperatuur ooit gemeten op het noordelijk halfrond.

 

World Meteorological Organisaties


Sommige jaren hebben beter weer dan andere jaren. Een goed voorbeeld hiervan is het jaar 1783. In dat jaar volgde de ene ramp de andere op en het weer was totaal van slag. Het begon al in februari van dat jaar toen een serie aardbevingen gevolgd door een tsunami in Italie voor grote rouw zorgde. Zeker 10.000 mensen vonden de dood. In mei kwam er plotseling een vulkanisch eiland, bij  IJsland uit zee maar vanaf pinksterzondag werd het pas echt bar en boos. Op deze dag barstte op IJsland de vulkaan Vatna jokull uit, gevolgd door een uitbarsting van de Lakagigar. Deze lineaire vulkanen staan met elkaar in verbinding en zorgden voor een lavastroom zo groot als de helft van de provincie Utrecht. In de lucht werden grote hoeveelheden as en ziekmakende stinkende nevel uitgestoten. Dit zorgde ondermeer in Nederland voor een vieze mist met stank en zwevende druppeltjes zwavelzuur. Op IJsland komt hierdoor drie kwart van al het vee om en onder de bevolking zijn 17.000 doden te betreuren. Tot overmaat van ramp volgde op 6 juli nog een aardbeving in Bourgondie.  In Azie bleef de natte moesson uit en brak er een pest epidemie uit. Een optelsom van ellende dus die de mensen uit de 18e eeuw zeer angstig en ongerust maakte.


Ik ben in het bezit van een "storm- of donderglas".  Een donderglas was het eerste instrument dat aan zeevaarders kon voorspellen of er slecht weer op komst was. De  "Heeren van de VOC" gaven begin 17e eeuw , dit instrument mee aan hun scheepskapiteins  in de hoop dat er meer lading in Amsterdam zou aankomen dan gebruikelijk. Het werkte. De VOC heeft in ca. 200 jaar ruim 2000 schepen in de vaart gehad en vele van deze schepen zijn voor de ondergang behoed  dankzij zo'n donderglas.
Het apparaat werkt op het verschil in luchtdruk tussen het reservoir en het open pijpje. Bij een naderende stormdepressie  en/of onweer zal de luchtdruk afnemen  met als gevolg dat het vloeistofniveau in het open pijpje stijgt. Die stijging kan dusdanig zijn dat de vloeistof uit het pijpje spuit. De uitdrukking "gedonder in de glazen"komt hiervandaan.


Weerhistorie: Korfballer wint de Elfstedentocht.

Wie de titel boven deze bijdrage leest denkt misschien “hij is niet goed bij zijn hoofd” maar dat valt reuze mee want inderdaad, eens is de elfstedentocht gewonnen door een actieve  korfballer.
Hoe zit dat?   Op woensdag 3 februari 1954 werd de 10de elfstedentocht verreden bij rustig vriezend weer.
De winnaar legde de tocht af in de recordtijd van 7 uur en 35 minuten. En was daarmee in de noordelijke helft van ons land “volksheld nr.1”. Dit ronderecord bleef staan tot 1985 en werd dus pas na 31 jaar verbroken. Dat lijkt heel wat maar als je beseft dat in die 31 jaar slechts 2 tochten werden verreden dan valt dat wel mee.
De winnaar van de tocht in 1954 was Jeen van den Berg.
Deze beroemde schaatser en "Ridder in de Orde van Oranje-Nassau" was naast schaatser ook korfballer. Hij was hoofdtrainer en voorzitter van de korfbalclub Heerenveen. Ook speelde hij in het eerste twaalftal van dezelfde club. Een veelzijdig sportman.


Naast weercijfers gaat mijn belangstelling ook uit naar oude meetinstrumenten. 
Tijdens een vakantie op La Gomera zag ik deze zonneschijnmeter staan (zie plaatje hiernaast).
Het is een Cambell Stokes zonneschijnmeter die in Nederland, sinds 1992, niet meer wordt gebruikt. Op La Gomera nog wel want de meter stond op het terrein van een weerstation.
De meter is eigenlijk niet veel meer dan een glazen bol.
Door lenswerking ontstaat een brandpunt. Onder de glazen bol wordt een papierstrook getrokken. Het brandspoor op het papier geeft aan wanneer en hoelang de zon heeft geschenen. 
In 2019 schreef ik een artikeltje over de zon in Eindhoven en daarin heb ik ook deze meter besproken. Het artikel is hier te vinden. 


Stichting Eindhoven in Beeld
Gasfabriek 4
5613 CP Eindhoven

Rating: 4.4453125 sterren
128 stemmen